Στην εποχή μας κεντρικές φαντασιακές σημασίες αποτελούν η αέναη μεγέθυνση της οικονομίας που συνδέεται με μία συνοδευτική αύξηση άλλων μεγεθών (κατανάλωση, παραγωγικότητα, αποτελεσματικότητα κτλ.). Η συζήτηση έχει ενταθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες με την ανάδυση της έννοιας της “αειφορικής ανάπτυξης” να επιχειρεί να επανανοηματοδοτήσει το κυρίαρχο παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο. Παρά τις επιμέρους αλλαγές, τα δεδομένα δείχνουν ότι οι πιέσεις αυξάνουν τόσο σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον, όσο και με τις κοινωνικές ανισότητες δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα χωρίς να υπάρχει ιστορικό προηγούμενο (καταστροφή βιόσφαιρας, αέναα αυξανόμενο χάσμα ανισοτήτων). Επομένως, τόσο η κλασσική νεοφιλελεύθερη λογική και πρακτική, όσο και οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις αειφορικής ανάπτυξης δείχνουν να αδυνατούν να απαντήσουν στα πιεστικά νεότευκτα ερωτήματα.
Η φιλοδοξία μας ήταν να παρουσιαστούν συγκεκριμένες οραματικές εναλλακτικές αφηγήσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση πραγματιστικής συζήτησης για την οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών (συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών δραστηριοτήτων). Μέσα από την ενδελεχή ανάλυση ιδεών και θεωριών που τυγχάνουν μικρότερης προσοχής ή θεωρούνται περισσότερο ριζοσπαστικές, καθώς και το συγκερασμό προσεγγίσεων από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, η στόχευση ήταν η ανάδειξη θεωριών και πρακτικών που σχετίζονται με τη δημιουργία ενός νέου κοινωνικού φαντασιακού (κι ενός αντίστοιχου ανθρωπολογικού τύπου) βασισμένου στην ατομική και κοινωνική ελευθερία και δικαιοσύνη, την περιβαλλοντική ισορροπία και την κοινωνική, έμφυλη και διαγενεακή ισότητα.
- Εργαστήριο | ΚΑΛΟ και κοινά | Β. Κωστάκης | Σ. Αδάμ | Α. Κιουπκιολής
Το Εργαστήριο θα προσπαθήσει να φέρει σε ένα γόνιμο διάλογο ακαδημαϊκούς, ερευνήτριες μέλη εγχειρημάτων της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ), ανθρώπους με συμμετοχή σε κινήματα και την κοινωνία των πολιτών.
Βασικοί στόχοι του Εργαστηρίου είναι:
– να παρουσιαστεί και να διευρυνθεί το θεωρητικό πλαίσιο μέσω μιας διεπιστημονικής προσέγγισης
– να αναδειχθούν καλές πρακτικές και παραδείγματα
– να συζητηθούν προβληματισμοί και αντινομίες
– να παρουσιαστεί η σχέση τόσο της ΚΑΛΟ όσο και των κοινών με την άμεση και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία
– να διαχυθούν στην κοινωνία εκείνες οι οραματικές αφηγήσεις οι οποίες απελευθερώνουν δυνατότητες δικαιοσύνης και ελευθερίας.
Η δομή του εργαστηρίου:
Οι πρώτες δύο εισηγήσεις (Σ. Αδάμ, Β. Κωστάκης) αποτέλεσαν τη βάση για να ανοίξει μια συζήτηση η οποία επικεντρώθηκε σε ζητήματα αιχμής και στην ανάδυση νέων ερωτημάτων. Στη συνέχεια συγκροτήθηκαν ομάδες συζήτησης, οι οποίες εργάστηκαν παράλληλα και κατέληξαν σε μια δεκάλεπτη παρουσίαση. Μετά την απογευματινή εισήγηση (Α. Κιουπκιολής) η συζήτηση άνοιξε στην ολομέλεια καταθέτοντας εκ νέου προβληματισμούς και προτάσεις. Το εργαστήριο ολοικληρώθηκε με την παρουσίαση/ περίληψη των κεντρικών συμπερασμάτων.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν περίπου 40 άτομα με ισόρροπη συμμετοχή φύλων, τα οποία προέρχονταν από τα εγχειρήματα της Κ.Αλ.Ο., τα κινήματα της πόλης γύρω από τα κοινά, την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό χώρο.
Τα κείμενα των ομιλιών -σε επεξεργασμένη μορφή- μαζί με το κείμενο της ομάδας για το φύλο θα δημοσιευθούν το επόμενο χρονικό διάστημα αρχικά σε μορφή e-book και στη συνέχεια σε έντυπη μορφή.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα βίντεο των κεντρικών ομιλιών:
Πέρα από τα ψηφιακά κοινά | Βασίλης Κωστάκης (Καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Ταλίν, επισκέπτης καθηγητής στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και στο Harvard, Ιδρυτής του P2P LAB)
ΚΑΛΟ και κοινωνικο-οικολογικός μετασχηματισμός| Σοφία Αδάμ (Συντονίστρια προγραμμάτων Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Θεσσαλονίκης, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο)
Κοινά και νέες μορφές πολιτικής δράσης | Αλέξανδρος Κιουπκιολής (επίκουρος καθηγητής στο τμήμα πολιτικών επιστημών του ΑΠΘ, με γνωστικό αντικείμενο σύγχρονες πολιτικές θεωρίες)
2. Εργαστήριο | Αποανάπτυξη και βασικό καθολικό εισόδημα
. Το Εργαστήριο θα προσπαθήσει να φέρει σε ένα γόνιμο διάλογο ακαδημαϊκούς, ερευνήτριες μέλη εγχειρημάτων της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ), ανθρώπους με συμμετοχή σε κινήματα και την κοινωνία των πολιτών.
Βασικοί στόχοι του Εργαστηρίου είναι:
– να παρουσιαστεί και να διευρυνθεί το θεωρητικό πλαίσιο μέσω μιας διεπιστημονικής προσέγγισης
– να αναδειχθούν καλές πρακτικές και παραδείγματα
– να συζητηθούν προβληματισμοί και αντινομίες
– να παρουσιαστεί η σχέση τόσο της αποανάπτυξης όσο και του βασικού καθολικού εισοδήματος με την άμεση και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία
– να διαχυθούν στην κοινωνία εκείνες οι οραματικές αφηγήσεις οι οποίες απελευθερώνουν δυνατότητες δικαιοσύνης και ελευθερίας.
Η δομή του εργαστηρίου:
Οι παραπάνω τρεις εισηγήσεις αποτέλεσαν τη βάση για να ανοίξει μια συζήτηση η οποία επικεντρώθηκε σε ζητήματα αιχμής και στην ανάδυση νέων ερωτημάτων. Στη συνέχεια συγκροτήθηκαν ομάδες συζήτησης, οι οποίες εργάστηκαν παράλληλα και κατέληξαν σε μια δεκάλεπτη παρουσίαση. Στη συνέχεια, η συζήτηση άνοιξε στην ολομέλεια καταθέτοντας εκ νέου προβληματισμούς και προτάσεις. Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση των κεντρικών συμπερασμάτων.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν περίπου 30 άτομα με ισόρροπη συμμετοχή φύλων, τα οποία προέρχονταν από τα εγχειρήματα της Κ.Αλ.Ο., τα κινήματα της πόλης γύρω από τα κοινά, την αποανάπτυξη και το βασικό καθολικό εισόδημα, την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό χώρο.
Τα κείμενα των ομιλιών -σε επεξεργασμένη μορφή- μαζί με τα κείμενα του πρώτου εργαστηρίου θα δημοσιευθούν το επόμενο χρονικό διάστημα αρχικά σε μορφή e-book και στη συνέχεια σε έντυπη μορφή.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε τα βίντεο των κεντρικών ομιλιών:
Το πανόραμα της αποανάπτυξης | Πάνος Πετρίδης (ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοινωνικής Οικολογίας του Πανεπιστημίου Φυσικών Πόρων και Βιοεπιστημών της Βιέννης)
Άνευ Όρων Βασικό Εισόδημα. Δικαίωμα στην Ελευθερία, στην Ευτυχία και στην Ευημερία | Χ. Παπαδοπούλου (μέλος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για το Άνευ Όρων Βασικό Εισόδημα, UBIE)
A Degrowth project and the uncoditional autonomy allowance | Vincent Liegey (συγγραφέας στο συλλογικό έργο A Degrowth Project, μηχανικός, σύμβουλος και διεπιστημονικός ερευνητής, είναι συντονιστής του κοινωνικού συνεταιρισμού Cargonomia)
Από τα δύο εργαστήρια προέκυψε ο ψηφιακός τόμος ο οποίος διατίθεται με άδεια CC-BY-SA 4.0.
Ο ψηφιακός συλλογικός τόμος με τίτλο Συνθέτοντας οραματικές αφηγήσεις για τον κοινωνικο-οικολογικό μετασχηματισμό συγκεντρώνει τις επεξεργασμένες εισηγήσεις των εισηγητών/ριών στα δύο εργαστήρια που διοργάνωσαν το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Γραφείο Θεσσαλονίκης και το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών στη Θεσσαλονίκη με θέμα την Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία και τα Κοινά και την Αποανάπτυξη και το Βασικό Καθολικό Εισόδημα αντίστοιχα.
Σκοπός των δύο εργαστηρίων ήταν να παρουσιαστούν μέσα από μια ενδελεχή ανάλυση ιδέες και θεωρίες που τυγχάνουν μικρότερης προσοχής ή θεωρούνται περισσότερο ριζοσπαστικές, καθώς και να επιχειρηθεί ένας συγκερασμός προσεγγίσεων από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, στοχεύοντας στην ανάδειξη θεωριών και πρακτικών που σχετίζονται με τη δημιουργία ενός νέου κοινωνικού φαντασιακού, κι ενός αντίστοιχου ανθρωπολογικού τύπου, βασισμένου στην ατομική και κοινωνική ελευθερία και δικαιοσύνη, την περιβαλλοντική ισορροπία και την έμφυλη, κοινωνική και διαγενεακή ισότητα.
Εκδότης: Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Γραφείο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών
Place of publication: Θεσσαλονίκη
Date of Publication: Δεκέμβριος 2019
Number of Pages: 128
Licence: CC-BY-SA 4.0
Language of publication: Greek
ISBN / DOI: 978-618-84649-1-9
Table of contents
Εισαγωγή – Βαγγέλης Περράκης, Αστέριος Τσιουμάνης, Άκης Φιλοθέου
Μέρος Α: ΚΑΛΟ και Κοινά. Κοινοί τόποι και αποκλίσεις. Όρια και δυνατότητες
A.1. Ψηφιακά κοινά, ομότιμη παράγωγη και κοσμοτοπικισμός: προς μία μετακαπιταλιστική οικονομία – Βασίλης Κωστάκης
A.2. ΚΑΛΟ και κοινωνικο-οικολογικός μετασχηματισμός – Σοφία Αδάμ
A.3. Η έλλειψη του πολιτικού στα κοινά και η μετα-ηγεμονική στρατηγική του κοινωνικού μετασχηματισμού: μαθαίνοντας από τα κινήματα – Αλέξανδρος Κιουπκιολής
A.4. Η έμφυλη διάσταση στην ΚΑΛΟ και τα Κοινά – Ομάδα Εργασίας για το φύλο
Μέρος Β: Αποανάπτυξη και βασικό καθολικό εισόδημα
B.1. Το πανόραμα της αποανάπτυξης – Πάνος Πετρίδης
B.2. Άνευ Όρων Βασικό Εισόδημα. Δικαίωμα στην ελευθερία, στην ευτυχία και στην ευημερία. Ένα εργαλείο για έναν καλύτερο κόσμο – Χριστίνα Παπαδοπούλου
B.3. Αποανάπτυξη και Καθολικό Βοήθημα Αυτονομίας – Vincent Liegey
Κατεβάστε δωρεάν το ψηφιακό βιβλίο πατώντας εδώ
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ